Ballada o kijaszkach, czyli snutkowy dysonans poznawczy

Osnułam wczoraj Harfę. Naprawdę. Od dziewiątej rano do siedemnastej trzydzieści to robiłam. Ale osnułam!
Hurrra! Się tka!

To jest w gruncie rzeczy kompletnie nudny post dla wszystkich, którzy nie są obłąkani na punkcie tkania albo nie zamówili sobie Harfy. Bo jest w istocie o wszystkim, na czym się w Harfie i tematach przyległych można na wstępie potknąć. Bo jeśli można się na czymś potknąć, mnie się to na pewno zdarzy. Można na mnie, jak na Murphim, wypróbować wszystko.
Zaczynając od początku - pierwszy dysonans poznawczy dopadł nas przy składaniu stojaka. Stojak ma dwie nogi, w założeniu lewą i prawą. W instrukcji stoi napisane, że nogi są takie same, nie ma lewej ani prawej. Podaję gotową odpowiedź na wypadek, gdyby ktoś miał taki sam dysonans: dziurka na śrubkę w jednej nodze ma być z przodu, w drugiej - z tyłu. Są takie same, to prawda, dopóki się ich nie zacznie skręcać.
W samym krośnie, wydawało się, żadnych zagwozdek nie było. Stało, w moim pojęciu, złożone i kusiło. To, prawda, zostało tam trochę jakichś zabawek luzem, ale to na pewno te wszystkie dodatkowe rzeczy. Tak mniemałam.
W końcu Harfa skusiła. Naoglądałam się filmików i wtedy mnie tknęło. O nie, moja Harfa nie była do końca złożona! O osnuwaniu nie było mowy, bo... I tu zaczyna się ballada o kijaszkach.
Były sobie luzem dwa cienkie długie kijaszki, z pozoru niepotrzebne. Jak się u Kromskich naoglądałam filmiku o osnuwaniu metodą trudniejszą i marudniejszą, ale przerywaną, postanowiłam skoczyć na głęboką wodę i nauczyć się to robić właśnie tak. Ale do tego potrzebowałam mieć przywiązane do ramy... owe dwa kijaszki, na pierwszy rzut oka zbędne. Tylko jak je przymocować? W instrukcji zero informacji na temat. Okazało się, że na Youtube jest filmik o składaniu Harfy, którego nie ma na stronie Kromskich (a szkoda, muszę do pani Lidii napisać), nazywa się Kromski Harp Assembly (http://www.youtube.com/watch?v=NpAQzas_0jQ). I tam właśnie jest o tym, co z tymi kijaszkami zrobić i jak je dowiązać. Czym prędzej więc zabrałam się za uzupełnianie braków. Wyszło mi, że mam w komplecie 2 razy po 2,25 m nylonowego sznurka, co ma mi starczyć na 10 sznureczków. Pocięliśmy po równo i wykonaliśmy zgodnie z instrukcją na filmiku (uwaga! dysonans poznawczy powraca przy zakładaniu sznureczka na kijaszki!). Wtedy okazało się, że sznureczki za krótkie, by umieścić kijaszek wraz z przynależnym do osnuwania klocuszkiem, w który należy go wsadzić, we wskazanym miejscu. Wniosek: z przedniej strony krosna nylonowe sznureczki będą w sam raz, na tylną stronę kup sobie człowieku tyle nylonowego sznurka, żebyś miał przynajmniej po 50 cm na każdą dziurkę w ramie. A lepiej kup jeszcze więcej i zrób dłuższe sznureczki, to będziesz miał mniejsze straty w niciach na osnowę. No, chyba że lubisz bardzo długie frędzle.
Tak czy owak poradziłam sobie, choć wyglądało kulawo. Czyli: zaczęłam osnuwać. A że surowiec, jak się już raz przekonałam, ma znaczenie, zacznę od surowca.
Miałam się zapoznawać ze sprzętem, zatem wymyśliłam, że osnowa i wątek taka sama, szalik bez żadnych cudów, niech się tka sam, a uroda jego niezwykle urozmaicona wyniknie z surowca jedynie.  Sięgnęłam więc głęboko do pudła i wyjęłam 28 deko sprzędzionego przed ponad rokiem hiszpańskiego merynosa (sprężystego w założeniu) w dodatku skręconego w dubel, czyli jeszcze bardziej niż bardzo sprężystego (w sumie 1000 m).

Lampa kolory wyżarła, ale wierzcie mi, to bardzo kolorowe zjawisko, mam zdjęcie z dosychania czesanki, którą sobie wówczas nazwałam "Oko smoka" (i mam dobrze opisaną, czyli mogę powtórzyć, tylko nie wiem, czy jeszcze chcę).

Ułożyłam ramę krosna na stojaku do góry nogami (dosłownie) i nawtykałam kołków (też kijaszek, tylko krótki - czyli ballady ciąg dalszy) w dziurki po temu przeznaczone. Wymierzyłam drogę, żeby mi tak ze 3 m tej osnowy wyszło (na 2 m szalika) i rozpoczęłam owijanie według instrukcji. Tylko albo nie zrozumiałam, albo tego w instrukcji nie ma, starałam się, żeby nić była w miarę równomiernie naprężona. Błąd!

Na zdjęciu (po nawinięciu nici) jest o 5 kołeczków mniej niż na początku tego procesu, bo... wystrzeliły! Pod wpływem sprężystego nacisku nici! Już przy (nomen omen) trzynastej nawijanej pętli. Wniosek: w tym procesie owijamy kołeczki dość swobodnie, niczego nie naprężamy, jeszcze zdążymy naprężyć, zwłaszcza jeśli mamy sprężystą nitkę na osnowę.
Zużyłam cały motek nici, wyszło mi z niego 57 pętli, a że zdecydowałam się na rzadszą siatkę (8 dent), miało mi z tego wyjść 35 cm szerokości szalika. Uznałam, że może być, dalej tych kołków nie owijam, bo pęknę albo wystrzelę jak te 5 mini-kijaszków. Powiązałam więc moją osnowę zgodnie z instrukcją.

Zdjęłam z kołków, rozmontowałam, odwróciłam ramę, zamontowałam na stojaku. Nadziałam osnowę na łapę zgodnie z instrukcją.

I zaczęłam przeciągać zdejmowaną z łapy pętlę po pętli przez szczelinki i zawieszać na kijaszku wsadzonym w klocek nadziany pod koniec ramy niezgodnie z instrukcją (bo sznureczki do kijaszka za krótkie były, jak wspomniałam).

I tu kolejny dysonans poznawczy, a ściślej dwa. Po pierwsze jest to proces łatwy i idzie szybko, chociaż właśnie to wydaje się wyjątkowo marudną robotą. Prawidłowe owinięcie tych kołeczków gwarantuje, że się nic nie pokręci. Po drugie: kiedy się odwinie z papieru ten haczyk do przeciągania nitek przez siatkę, nasuwa się od razu jedna myśl: "O Boże, takie ładne krosienko, tak starannie wykonane, a do tego taki niedorobiony, wychapany haczyk!". Błąd - to, co w haczyku wygląda na niedoróbkę, jest w istocie dobrze przemyślane i w sumie jest to bardzo praktyczne i skuteczne narzędzie. Zatem nitki w szczeliny wciąga się szybko.

Potem trzeba wyjąć kijaszek z klocka, klocek zdjąć, rozwiązać powiązaną osnowę i zaprosić kogoś do pomocy, niestety. Teraz przez 10-15 minut bez towarzystwa się nie da. Jedno staje przy wałku z kijaszkiem, drugie po drugiej stronie i napina to, co to pierwsze zwija, bo oto przyszedł czas na naprężanie. Na wałek z osnową trzeba jednocześnie nawijać papier. Przyszły "harfiarzu" nie rób tego co ja-jełop, nie używaj arkuszy papieru do drukowania! Przygotuj sobie rolkę papieru pakowego odpowiedniej szerokości! Będziesz miał łatwiej!
Końcówkę (bynajmniej nie równą po naprężeniu) osnowy trzeba odciąć gdzieś na wysokości początku ramy krosna.

No to przychodzi czas na przeciąganie nitek przez dziurki. Z dwóch nitek w szczelinie siatki jedną wyciągamy i przeciągamy przez najbliższą dziurkę w siatce. I znów: okazuje się, że nie takie trudne, ani marudne. Dzięki paskudnemu haczykowi.

Teraz zostaje już "tylko" przywiązać osnowę na sztywno do kijaszka przymocowanego z przodu ramy krosna. Wydaje się proste. Uprzedzam: nie jest! Nawet w partiach po 10 nitek. Wszystkie mają być równo napięte. Nie napiszę, ile razy rozwiązywałam i zawiązywałam te węzły (to ostatnia scena ballady o kijaszkach).

No, a potem to już się tka. Z początku miałam trochę kłopotu z trafianiem w dolną pozycję siatki, ale komfort w porównaniu do szkolnej ramki ogromny. Chociaż nie ma tu tego "pionierskiego" klimatu, który jest przy ramce.
Narzędzie mi się podoba, chociaż miejsca zajmuje od groma. Nie ma jednak w tym krosienku cechy, która urzeka mnie w kołowrotku. Na krośnie trzeba pracować, a kołowrotek robi sam, człowiek tylko przy nim siedzi i a to lekkim ruchem nóżką, a to rączką zadysponuje, co tam sobie od kołowrotka życzy. Krosno, niestety, takie robotne jak kołowrotek nie jest. Trzeba się zmęczyć.
Na pewno następnym razem osnuwanie nie będzie trwało cały dzień, ale to nigdy nie będzie fajna zabawa. Nawet przy tak prostym narzędziu.
...
No i właśnie przestało się tkać! Nastąpiła katastrofa! Szlag trafił plastikowy haczyk przy tylnym wałku ramy krosna, który blokuje się o takie same plastikowe ząbki. Osnowa się rozkręciła, papier powylatywał. Zaraz spróbuję to jakoś ratować. Tylko muszę najpierw choć trochę naprawić ten haczyk. To ustrojstwo jest zrobione z dość miękkiego, mało sprężystego, mazistego i bardzo byle jakiego plastiku. Haczyk jest zdeformowany, ząbek w kółeczku zdeformowany. Z ząbkiem jeszcze pół biedy, muszę tylko uważać, żeby nie używać tej strony kółka (nowy sprzęt!). Gorzej z haczykiem. Może nad ogniem coś spróbuję z nim zrobić. Żeby się sprzęt rozleciał po pół metra szalika? Jakoś tym razem nie mogę znaleźć w sobie winy, choć mam do tego skłonność. Bo niby co? Za mocno napięłam? Ma być mocno napięte! Po prostu gówniany materiał! I już!